Gepubliceerd op 16 october 2024
Read this article in English
De media zijn vaker niet dan wel onze bondgenoten. Toch zijn er door de jaren heen best wel wat dingen gemaakt die elke sekswerker gezien zou moeten hebben. Omdat ze opmerkelijk, ontroerend, kloppend of beeldschoon zijn. In Dit moet je zien! recenseren sekswerkers film, tv, radio en muziek over sekswerk. Noor Wildeling keek en luisterde Stromae’s Fils de Joie.
Kijk hier zelf naar de video.
Het was een idee van Coralie Barbier, styliste en vrouw van Stromae, om als videoclip voor ‘Fils de joie’ (Stromae, 2022) nationaal eerbetoon aan een overleden sekswerker te maken. Een rouwende menigte, militaire marsen, en een door bloemen omgeven kist: alles om te laten zien hoe hoog de overledene en haar beroep in aanzien staan in deze fictieve wereld. Een groep in sensueel zwart geklede collega’s danst voor haar, draagt de kist en en komt dezelfde waardigheid toe als de hooggeplaatste aanwezigen die de overleden sekswerker de laatste eer bewijzen. De eerste keer dat ik de clip zag was ik (op z’n zachtst gezegd) ontroerd. Ook al is het pure verbeelding, die waardering voor ons en het werk dat we doen voelde goed. het op z’n minst lief van Stromae dat zijn duurste video een eerbetoon is aan ons als sekswerkers.
En wat zingt Stromae dan eigenlijk precies? Waar we in eerste instantie aloude clichés herhaald horen worden (‘de eerste keer was het allermoeilijkst, en wat daarna het moeilijkst is, is te bepalen wanneer het de laatste keer is’), geeft Stromae er een originele wending aan: in dit citaat blijkt niet een sekswerker aan het woord te zijn, maar diens klant. In de twee coupletten erna spreken een bordeelhouder en een politieagent, en in het refrein klinkt niet de ‘fille de joie’ (meisje van plezier), maar diens zoon: hij wordt uitgescholden voor ‘fils de pute’ (hoerenzoon), wat Stromae prachtig vervormt tot ‘fils de joie’ (zoon van plezier).
Waar de klant, bordeelhouder en politieagent nogal weinig respect betonen naar de sekswerker in kwestie, is de zoon trots op zijn moeder en noemt hij haar een heldin. Daarmee geeft hij een menselijker, liever beeld van sekswerk, een tegenhanger van de schande die in de coupletten wordt uitgedrukt door klant, bordeelhouder en politieagent. Toch overheerst ook in het refrein een tragische toon. Onder de streep blijft in de tekst het idee van de zielige en uitgebuite sekswerker overeind, terwijl de videoclip juist de sekswerker laat zien als hooggewaardeerd onderdeel van de maatschappij.
Die vreemde gespletenheid tussen tekst en video daargelaten, voegt Stromae met dit lied wel iets belangrijks toe aan het debat over sekswerk en onze rol in de maatschappij. Veel buitenstaanders staan er namelijk te weinig bij stil dat een belangrijk aandeel van alle sekswerkers bestaat uit moeders. Stromae geeft een klein zetje richting normalisering daarvan door een stem te geven aan een van hun kinderen: ze hebben een moeder waar ze trots op mogen zijn.
